Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun (TÜBİTAK) kuruluşunun 56. yıldönümü dolayısıyla, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Bakan Yardımcımız M. Fatih Kacır ve TÜBİTAK Başkanımız Prof. Dr. Hasan Mandal’ın da katılımıyla, Feza Gürsey Konferans Salonunda bir tören düzenlendi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBİTAK’ın 56. kuruluş yıl dönümü etkinliğinde yaptığı konuşmada, 2002’den bu yana 236 bin 447 bilim insanının TÜBİTAK tarafından desteklendiğini, yeni bilim insanlarının yetiştirilmesi için yoğun çaba gösterdiklerini söyledi. TÜBİTAK’ın genç yetenekleri keşfetmek için 25 yıldır olimpiyatlar düzenlediğini, bölgesel ve uluslararası düzeyde organizasyonlarda yer aldığını anımsatan Varank, “Ülkemizi temsil eden öğrencilerimiz şimdiye kadar 114 altın, 308 gümüş ve 393 bronz madalya alarak üstün bir başarı gösterdiler. Bu başarı düzeyinin her geçen yıl artarak devam etmesi bizleri ayrıca memnun ediyor. Gençlerimiz, bu yıl düzenlenen matematik, biyoloji, fizik olimpiyatlarında 5 altın, 7 gümüş ve 10 bronz madalya kazanarak bizleri bir kez daha gururlandırdı” diye konuştu. Varank, TÜBİTAK’ın itibarını çeşitli yalan haberler ve iftiralarla zedelemeye çalışan çevrelerin bu başarıları görmezden geldiğini dile getirerek, gençlere her koşulda sahip çıkmaya devam edeceklerini bildirdi.
“Hiçbir Genci İmkânsızlıklara Terk Etmeyeceğiz”
Çocukların bilimsel düşünmeyi alışkanlık haline getirmesi ve yenilikçi yönlerinin öne çıkması amacıyla bilim merkezleri ve Deneyap teknoloji atölyeleri kurduklarını belirten Varank, bilim merkezlerini ziyaret edenlerin sayısının 3 milyonu aştığını, 12 pilot ilde 2 bine yakın öğrencinin de Deneyap teknoloji atölyelerinde eğitim almaya başladığını anlattı. Varank, 2020 sonuna kadar 81 ilin tamamında Deneyap Teknoloji Atölyelerinin faaliyete geçmesini amaçladıklarını ifade ederek, “2023’e kadar 50 bin teknoloji yıldızı yetiştirmeyi hedefliyoruz” dedi. Dünyanın vicdanlı ve etik değerlere sahip çıkan bilim insanlarına ihtiyacı olduğunu vurgulayan Varank, “Nerede doğduğu, hangi şartlar altında büyüdüğü hiç önemli değil, bu ülkenin hiçbir gencini imkânsızlıklara terk etmeyeceğiz. Gerekirse 780 bin kilometrekareyi tarayarak, o cevherleri tek tek bulacağız. Desteklerle, teşviklerle, sağlanan burs ve kredi imkânlarıyla onların yanında olmaya devam edeceğiz” diye konuştu.
“TÜBİTAK, Türkiye’de Bilim Üretiminin Mutfağı”
TÜBİTAK’ı ülkede bilim üretiminin mutfağı olarak gördüklerini dile getiren Varank, kurumu “Milli Teknoloji Hamlesi”nin ana sütunlarından biri olarak tanımladı. Varank, TÜBİTAK ve bağlı enstitülerin geliştirdiği milli teknolojiler ve önayak olduğu projelere ilişkin bilgi verdi. TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsünde (SAGE) geliştirilen milli mühimmatların Türk Silahlı Kuvvetlerinin envanterine girdiğini hatırlatan Varank, bu enstitünün geliştirip ürettiği yalnızca Hava Kuvvetlerinin envanterine girmiş ürün sayısının 8’e ulaştığına dikkati çekti. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezinde de (MAM) birçok kritik teknolojinin yerli imkanlarla geliştirildiğini ve daha önce ithal edilen ürünlerin millileştirildiğini belirten Bakan Varank, yazılım teknolojileri alanında faaliyet gösteren TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezinin (BİLGEM) öncülüğünde de ilk milli mikroişlemci tasarımına başlandığını söyledi. Milli tasarım işlemcinin 2021’de silah sistemlerinde test edilebilir bir noktaya geleceğini öngördüklerini bildiren Varank, SİHA’larda kullanılan bombaların arayıcı başlıklarının içindeki dedektör çiplerinin TÜBİTAK’ın Yarı İletken Teknolojileri Araştırma Laboratuvarında üretildiğini aktardı. Varank, bilgi arzı güvenliği için açık kaynak kod anlayışını önemsediklerini belirterek, Pardus’dan edinilen tecrübeler doğrultusunda Türkiye Açık Kaynak Platformunu kurdukları, platformla yazılımcı sayısını ve niteliğini yükseltmeyi, kullanılan yazılımlarda güvenliği artırmayı, lisans maliyetlerini azaltarak dışa bağımlılığı düşürmeyi hedeflediklerini ifade etti. Yazılım alanında güçlü bir küresel oyuncu olmayı ve yıkıcı teknolojilere karşı etkin çözümler getirmeyi amaçladıklarını söyleyen Varank, TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) tarafından açık kaynak ofis eğitimleri düzenlediklerini, TÜBİTAK Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsünün de (TÜSSİDE) kurumların ve sektörlerin daha etkin yönetilmelerine dönük danışmanlık ve eğitim hizmetleri verdiğini anlattı.
“Özel Sektöre 16 Yılda 12 Milyar Liralık Ar-Ge Hacmi Oluşturduk”
Varank, TÜBİTAK’ın mevcut destek ve teşvik programlarını Türkiye’nin hedef ve ihtiyaçları doğrultusunda revize ederek yeni programlar geliştirdiklerine işaret ederek şöyle konuştu: “Bu kapsamda, özel sektöre yönelik destekleri, son yıllarda hem çok çeşitlendirdik hem de finansman boyutunu iyileştirdik. Özel sektöre 16 yılda 16 bin proje için 12 milyar liralık Ar-Ge hacmi oluşturduk. Her yıl ortalama bin projeye 500 milyon liranın üzerinde geri ödemesiz destek sağlıyoruz. 20 bin 155 akademik projeye ise 10 milyar liranın üzerinde katkı sağladık. Bu yıl itibarıyla da bu projelere verdiğimiz destekleri yüzde 100’e yakın oranda artırdık.”
“Uluslararası Lider Araştırmacılar Programına Gösterilen İlgi, Türkiye’ye Duyulan Güvenin Göstergesi”
Türkiye’yi dünyadaki tüm bilim insanları için bir cazibe merkezi yapmaya çalıştıklarını vurgulayan Varank, bu hedef doğrultusunda Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı’nı geçen yıl başvuruya açtıklarını, geçen hafta ise değerlendirme sonuçlarını açıkladıklarını hatırlattı. Varank, Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı için 243 başvuru aldıklarını belirterek şunları kaydetti: “Başvurular, alanında ilk 100 üniversiteden, en çok Ar-Ge harcaması yapan ilk 2 bin 500 özel sektör kuruluşundan, ilk 250 kamu kurum ve enstitülerinden olmak üzere ağırlıklı olarak ABD, İngiltere ve Almanya’dan yapıldı. Başvuruları, teknik bilimler, sağlık bilimleri, sosyal ve beşeri bilimler, yaşam ve tarım bilimleri ile temel bilimler olmak üzere 5 alanda, alanında uzman panelistler değerlendirdi. Teknik bilimler alanında 74, yaşam bilimleri alanında 18, temel bilimler alanında 16, sosyal ve beşeri bilimler alanında 12 ve sağlık bilimleri alanında 7 başvuru belirlenen eşik değerin üzerinde puan aldı. Bu değerlendirmeler sonucunda 21 farklı ülkeden, 98’i Türk 29’u yabancı olmak üzere, alanında lider 127 bilim insanı ve araştırmacı, Türkiye’nin yazacağı yeni başarı hikâyesinin bir parçası olmaya hak kazandı.” Programa olan ilgi ve başvuruların Türkiye’ye duyulan güveni gösterdiğine işaret eden Varank, destek kazanan araştırmacılardan 58’inin ABD’den 16’sının İngiltere’den, 9’unun Almanya’dan ve 8’inin de Hollanda’dan başvuru yaptığını bildirdi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Mandal, TÜBİTAK’ta 25, 30 ve 35 yılını dolduran çalışanlara plaket verdi.
