1987 yılında yirmi civarında hisse ile işleme başlayan borsaistanbul’da yaklaşık dört yüz hisse ile işlemler devam ediyor.
O zamandan bu yana gerek işlem kolaylığı, sistemlerin otomasyonu, çeşitliliği, takas işlemleri başta olmak üzere köprünün altından çok sular aktı. Türkiye’de sermaye piyasaları küresel piyasalarda hatırı sayılır bir konuma ulaştı. Sermaye piyasalarından söz açılınca ilk akla gelen yatırım araçlarından biri de hisse senetleri. Birçok sektörden yaklaşık dört yüz şirketin işlem gördüğü borsaistanbul’da yeni halka arzlarla bu sayı daha da artacaktır. 2009 yılında, “2023 yılında 1000 şirket” hedefiyle başlayan halka arz seferberliği biraz da piyasaların seyrine bağlı olarak son yıllarda ivme kaybetmeye başladı. Fakat piyasalardaki canlanma ve talep artışına bağlı olarak halka arzlar tekrar ivme kazandıracak.
Borsanın büyümesi ve işlem derinliğinin kazanılması için halka arz edilen şirketlerin sayısının artması yanında halka açıklık oranının artırılması da önemli. Bunu yaparken de ortaklık yapısı, bilanço ve temel verileriyle güven veren şirketlerin önceliğinin olması sağlıklı işleyiş açısından gereklilik arz ediyor. Türk sanayinde büyüklük açısından ilk 100, hatta ilk 50 veya 20 içinde olup da borsada işlem görmeyen şirket sayısı oldukça fazla. Halka arz seferberliğinde önceliğin bu şirketlere verilmesi veya bu şirketlerin teşvik edilmesi daha yerinde olacaktır kanısındayız. 2001 krizi sonrası gerek piyasa koşulları gerekse işleme kapanan şirketler nedeniyle yüz binlerce borsa mağduru ve küskünü ortaya çıktı. Borsanın o dönem oluşan yaralarını hala sarabildiğini söylemek zor, yatırımcı sayısını artırmakta çok başarılı olduğunu söyleyemeyiz. Başarısız ve yatırımcısına kazandırmayan halka arzlarla küskün ve mağdur sayısının artacağı aşikârdır. Bu açıdan halka arzlarda gerek yetkili kurumların gerekse yatırımcıların çok seçici olması önemarz edecektir.
Kredi yerine…
Halka arzların mikro bazda gerek şirketler, gerekse makroekonomik yönden ülke ekonomisine yararları tartışma götürmez. Büyümek isteyen şirketlerin sermaye ihtiyaçlarının karşılanması, şeffaflık ve kurumsallaşmaları açısından halka açılmalarının şirketlere önemli katkıları var. Yatırımlar için daha düşük maliyetle yeni sermaye ihtiyaçlarının temini halka arz ile kolaylaşır. Kredi yerine ortak alma ile şirketlerin finansman giderlerini azaltılırken özsermaye yapıları kuvvetlendirilebilir. Ayrıca borsada işlem gören şirket finansman ihtiyacı doğduğunda hisse satışı yaparak veya sermaye artışına giderek daha kolay, kısa zamanda az prosedürle yeni kaynak sağlayabilir. Borsada işlem gören şirketler prestij ve kredibilite açısından daha avantajlı bir konuma sahip olabiliyor. Yatırımcı için ise doğru seçilmiş bir şirket ise kazanç ve ek gelir demektir. Ticaret imkanı bulamayan küçük sermaye sahipleri borsa ile ticaret yapma imkanına sahip olabiliyor. Borsada çok sayıda emeğiyle hayatını kazanan memur ve işçinin de işlem yaptığı, bir anlamda ticari bir faaliyette bulunduğu bilinir.
Ülkeye yabancı sermaye ve portföy yatırımlarının çekilmesi bir anlamda sermaye piyasalarının istenen derinliğe ulaşması yine borsadaki şirket sayılarına ve halka arzların artmasına bağlı bir durum. Yine piyasaların likiditesi ve işlem kolaylığı yabancı yatırımcıların girecekleri piyasalar açısından oldukça önemli bir kriterdir. Özellikle Türk ekonomisinin dış finansman ihtiyacı biliniyor. Cari açığın finansmanında portföy yatırımları çok önemli bir paya sahip. Piyasalarda yeterli derinlik yoksa yabancı sermayenin bu tür piyasalara girişi daha temkinli olacaktır. Bu açıdan borsaistanbul’un henüz arzu edilen seviyeye ulaştığını söyleyemesek de küresel piyasalar içinde özellikle gelişen piyasalar arasında iyi bir yerde olduğu söyleyebiliriz.
Halka arzların başarısı, ortaklık ve temel veriler açısından güven veren, borsa performansı yüksek şirketlere bağlı olacak. Bu açıdan Kasım ayı içinde, şirketimiz Meksa Yatırım tarafından halka arz edilen Verusaturk Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı iyi bir örnek. Uzun bir aradan sonra yatırımcının para kazandığı bir halka arza aracılık etmekten mutluluk duyuyoruz.
Herkese bol kazançlı bir ay diliyorum.
