Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği(TSPB) Başkanı Alp Keler, sermaye piyasalarında son dönem yaşanan gelişmelerin değerlendirildiği bir basın toplantısı düzenledi.
Son dönemde Türk hisse senedi piyasasındaki yabancı yatırımcı sayısındaki azalmaya işaret eden Keler; doğru adımlar atılması halinde değerlemelerin ucuz olduğu ortamda yabancı yatırımcının yeniden geleceğini belirterek, konjonktür imkan verdiğinde açığa satış yasağının kaldırılmasının yatırımcı çekme açısından olumlu olacağını belirtti.
Hisse senetleri piyasasına ilişkin olarak Ekim 2019 ve Şubat 2020’de açığa satış ve hisse senedi ödünç vermeye ilişkin yasaklar içeren düzenlemelere gidilmişti.
Dünyanın en büyük endeks sağlayıcısı MSCI geçtiğimiz günlerde, hisse senetleri piyasasına kurumsal yatırımcı erişiminin daha da zorlaşması durumunda Türkiye hisse senedi piyasasının gelişmekte olan ülkeler endeksinden çıkarılabileceği ve bir alt endekse düşürülebileceği uyarısında bulunmuştu.
Sermaye piyasalarında son dönemde yaşanan gelişmelerin değerlendirildiği basın toplantısında soruları yanıtlayan Keler, “Dünyada belirli yatırım fonları, bunlara ağırlıkla pasif fonlar diyoruz, sadece bu endekslerin içindeki ağırlığa göre yatırım yapıyor. MSCI önemli bir endeks özellikle pasif fonların takip ettiği bir endeks. Son yıllarda Türkiye’nin MSCI içindeki ağırlığının çeşitli nedenlerle azaldığını görüyoruz” dedi ve ekledi:
“MSCI’ın son dönemdeki açıklaması önemli bir açıklama. Bunun etkisinin… Pasif fonların şu anda yaklaşık olarak 3.5 milyar dolar bir yatırımı söz konusu. Bu yatırımın çıkmasını sağlayabilir. Bu hemen olacak bir açıklama değil. Ama önemli, yakından takip edilmesi gereken bir açıklama. MSCI endeksinde gelişmekte olan piyasalar endeksinde olmak önemli. Çünkü bunun sonucunda birçok yabancı yatırımcı çekebiliyorsunuz, büyük halka arzlar yapabiliyorsunuz. Ve o halka arzlarla daha çok yatırımcı çekebiliyorsunuz.”
Reuters’ta 25 Haziran’da yer alan bir haberde Türkiye’nin, dünyadaki en büyük endeks sağlayıcısı MSCI tarafından gelişmekte olan ülkeler endeksinden çıkarabilme ihtimalinin Türkiye hisse senedi piyasasından neredeyse 1 milyar dolarlık fon çıkışına neden olabileceğine dikkat çekilmişti.
“Açığa satış yasağı konjonktür el verince kalkmalı”
Hisse senetleri piyasasındaki açığa satışın yasağının da yatırımcı algısı ve yatırım kararında etkili olduğunu belirten Keler, “Biz açığa satışa imkan verilen piyasalarda piyasa dinamiğinin daha iyi işleyebileceğini, ödünç piyasasının çalışabileceğini ve etkin fiyatlama mekanizmasının daha iyi işleyeceğini düşünüyoruz” dedi ve ekledi:
“Dolayısıyla piyasa konjonktürü ve ortam oluştuğunda açığa satış yasağının kalkması ve açığa satış imkanı verilmesinin olumlu olduğunu düşünüyorum. Ödünç piyasası ile ilgili çalışmalar var Borsa İstanbul’da. Ödünç piyasası ile ilgili çalışmaların da gelişmesiyle beraber bu alanlarda da olumlu gelişmelerin yaşanacağına inanıyorum.”
Takasbank, bugün yaptığı açıklama ile Merkezi KarşıTaraf (MKT) hizmeti verdiği Ödünç Pay Piyasası’nda (ÖPP) süreçlerini optimize edecek teknik geliştirmelerini tamamladığını duyurdu.
Açıklamada, “Yeni sistemde ilk etapta Borsa İstanbul ‘BIST 30 Endeksi’ kapsamında yer alan pay senetleri, Takasbank tarafından geliştirilen ‘Otomatik Ödünç Verme Talimat Ekranları’ aracılığı ile aracı kurumlar tarafından ödünce konu edilebilecektir” denildi.
“Değerlemeler ucuz, yabancı yatırımcı geri gelebilir”
Yabancı yatırımcıların pay piyasasındaki ağırlığının son dönemde %65’lerden %52’ye kadar gerilediğine işaret eden Keler; doğru adımlar atılırsa değerlemelerin ucuz olduğu bir ortamda yabancı yatırımcının tekrar geleceğini söyledi.
Keler, “Tüm dünyada faizlerin sıfıra yaklaştığı bir ortamda hisse senetleri piyasasına çok yoğun ilgi oldu, özellikle gelişmiş ülkelerde. Türkiye değerleme olarak ucuz kaldı. Tüm dünyadaki gelişmekte olan ülkelere göre, fiyat/kazanç çarpanlarına ve son beş yıldaki kendi ülke ortalamamıza göre ucuz kaldı” dedi ve ekledi:
“Bu ucuz kalan piyasadan da yararlanmak isteyen yatırımcılar olduğunu gözlemliyoruz. Bunun kalıcı olmasını sağlamak için de adımlar atmamız gerektiğini düşünüyorum.”
Keler, halka arzlarda hareket beklentisi ile ilgili bir soru üzerine ise şöyle konuştu:
“Halka arzlar biraz piyasa dinamiği ile bağlantılı. Günün sonunda şu anda piyasalara ilgi var. Halka arza yeni yatırımcı mutlaka gelir… Önümüzdeki dönemde de halka arzların gelebileceğini düşünüyorum. Ama halka arzlar için belirli dönem aralıkları var. Sonbaharda bunu yaşar mıyız bunu göreceğiz.”
“Kurumsal yatırımcı büyüklüğü 369 milyar liraya ulaştı”
Alp Keler, gelişmekte olan ülkeler arasında Borsa İstanbul’un potansiyelinin yüksek olduğunu, hisse senedi piyasasında hak edilen yere ulaşma konusunda gidilecek yol olduğunu anlattı.
Son dönemde özel sektör borçlanma araçlarının piyasa değerinde istikrarlı büyüme yaşandığını, 2018 sonunda 70 milyar lira olan rakamın 2020 Mayıs itibarıyla 117 milyar liraya ulaştığını dile getiren Keler, “Kurumsal yatırımcılarda ise hikayemiz gerçekten çok iyi. 2018 sonu itibarıyla 193 milyar lira olan kurumsal yatırımcı büyüklüğü 369 milyar liraya ulaşmış durumda.” dedi.
Keler, kurumsal yatırımcı büyüklüğünde daha gidilecek çok yol olduğunu kaydederek, “Bugün Türkiye’de her 6 kişiden bir kişide emeklilik fonu, her 20 kişiden birinde yatırım fonu var. Ancak 18 yaş üzeri bin TL üzerinde hesabı olan hisse senedi yatırımcısı 62 kişide bir kişi. Bu da önümüzdeki potansiyeli gösteriyor.” diye konuştu.
Emeklilik fonlarının büyüklüğünün 143 milyar liraya ulaştığını dile getiren Keler, burada istikrarlı büyümenin sürdüğünü anlattı.
Piyasaların derinleşmesi açısından yabancı yatırımcıların katkısının öneminden bahseden Keler, bu katkının son dönemde azaldığını bildirdi.
“İşlem yapan yatırımcı sayısı yüzde 100’den fazla büyüdü”
TSPB Başkanı Keler, sermaye piyasalarında son bir yılda önemli mesafe katedildiğini belirterek, bakiyeli yatırımcı sayısının son bir yılda 1,2 milyondan 1,5 milyona çıktığını, 300 bin civarında yeni bakiyeli yatırımcı sayısının oluştuğunu söyledi.
Keler, aktif işlem yapan yatırımcı sayısına değinerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ayda en az bir kez işlem yapan yatırımcı sayısı son bir yılda 343 binden 790 bine ulaştı. Yani yüzde 100’ün üzerinde büyüme var. Bu olumlu bir gelişme. VİOP’ta ayda en az bir işlem yapan yatırımcı sayısı geçen yılın mayısında 22 bin iken şu anda 30 bine ulaşmış durumda. Yatırım fonlarının portföy büyüklüğü bu dönemde yüzde 88 büyüdü. Kurumsal yatırımcılarda da önemli bir büyüme katedildi. Sermaye piyasasındaki birçok alanda uzun yıllardır görmediğimiz büyümeleri yaşıyoruz.”
Keler, halka açık şirketlerin piyasa değerinin son 6 ayda aşırı değişmediğini ve 2018 sonuna göre ilerleme yaşandığını belirterek, “En büyük hareketlenmeyi BIST 100 dışındaki hisselerde görüyoruz. 385 milyar liraya ulaştı. Bu rakam 2018 sonunda 205 milyar liraydı, 2019 sonunda 328 milyar liraydı. 1,5 yılda yaklaşık 2 katına ulaştığını görüyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Sermaye piyasalarımız dünya standartlarında”
SPB Başkanı Keler, Türkiye’de sermaye piyasalarının alt yapısının dünya standartlarında olduğunu belirterek, hiç aksama yaşamadan hizmet veren bir borsanın bulunduğunu söyledi.
Türkiye’de halka açılmada verilen teşviklere değinen Keler, girişim sermayesi yatırım fonlarında, teknoloji şirketlerinin daha erken aşamada halka açılmasında ve reel sektörün finansmanında olumlu gelişmeler olduğunu anlattı.
