Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden biri olan ve 22 Eylül 2015 tarihinde restorasyon çalışmaları nedeniyle ziyarete kapatılan Trabzon’un Maçka ilçesi Altındere Vadisi’nde bulunan Sümela Manastırı’nda restorasyon çalışmaları yeniden başladı.
2. etap çalışmaları tamamlanan manastırda 24 endüstriyel dağcı ve 5 mühendisin bulunduğun ekip tarafından yürütülen çalışmalarda büyük boyutlardaki kaya parçalarının stabilizasyonunun sağlanması ve sabitlenmesi gerçekleştiriliyor. Manastırın giriş kapısı üzerinde bulunan kama blok olarak adlandırılan kayada çelik halat çekme ve sabitlendirme çalışmaları da yapılırken, manastırda en iyi ve uzun süreli güvenlik seviyesine ulaştırılması için kaya tutucu bariyerler inşa edildi. Yüksek dayanımlı çelik tel ağlarının yamaca gerildiği sistem ile korunacak olan Sümela Manastırı’nda çatlayan 10 bin tonluk kaya ise 16 metrelik demir ile birleştirilerek sabitlendi. Sarp yamaçlardaki tehlike oluşturan kayaların tek tek yamaçtan aşağıya düşürüldüğü manastırda malzemelerin taşınması teleferik aracılığıyla yapılıyor. 6 yıldır süren restorasyon çalışmalarında metrelerce yükseklikten çelik ip yardımıyla risk oluşturan kayaları temizleyen dağcılar Sümela Manastırı’nın gizli kahramanları olarak biliniyor.
Bir bölümü 25 Mayıs 2019 tarihinde ziyarete açılan manastırın birinci avluya kadar olan bölümünün ziyarete açılmasının ardından yerli ve yabancı turistler tarafından yoğun ilgi görürken, 28 Temmuz 2020 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın telekonferans ile törenin ardından Sümela Manastırı’nın bir bölümü daha ziyarete açıldı. Restorasyon çalışmalarının yüzde 65’lik kısmının tamamlandığı manastırda daha önce hiç ziyarete açılmamış olan alanı kapsayan yüzde 35’lik bölümdeki restorasyon çalışmaları da sürüyor. Restorasyon çalışmalarının 1 Temmuz 2021 tarihine kadar bitirilmesi hedeflenirken, yaklaşık 6 yıldır süren restorasyon çalışmalarında bölgeden bin 100 tondan fazla riskli kaya çekildi. 17 bin metrekarelik kaya bölümünde koruma alanı oluşturulurken, Sümela Manastırının korunması için her taraf çelik ağlarla kaplandı. Tehlikelerden uzaklaştırılan manastırda 600 metrekarelik bariyer çalışmaları da yapılırken, manastırda birinci etapla 11 milyon TL’nin harcandığı, 2. ve 3. etap çalışmalarıyla toplamda 55 milyon TL maliyet ile restorasyon çalışmalarının tamamlanması planlanıyor. 2000 yılında UNESCO Dünya Kültür Miras Geçici Listesi’ne alınan Sümela Manastırı’nın UNESCO’da Kalıcı Miras Listesi’ne girmesi için gerekli çalışmaları başlatılacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restorasyon çalışmalarında kalan yüzde 35’lik kısmın da tamamlanmasıyla inanç turizm yönünden önemli turizm merkezi olan Sümela’nın Dünya Kalıcı Miras Listesine girmesi hedefleniyor.
